تاثیر فصل و تاریخ های کشت متفاوت بر عملکرد و کیفیت ژنوتیپ های مختلف لوبیای بومی استان گیلان (phaseolus vulgaris l.)

به منظور بررسی اثر فصل و تاریخ های کشت مختلف بر ویژگی های کمی و کیفی ژنوتیپ های مختلف لوبیای بومی استان گیلان (پاچ باقالا)، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در یک مزرعه پژوهشی در ناحیه خشکبیجار در استان گیلان انجام شد. شش تاریخ کشت 5 فروردین، 20 فروردین، 4 اردیبهشت، 5 مرداد، 20 مرداد و 4 شهریور در دو فصل کشت پاییز و بهار، در کرت های اصلی و هفت ژنوتیپ لوبیای بومی استان گیلان (رگه مشکی، رگه قهوه ای، دو ژنوتیپ بدون رگه، دو ژنوتیپ رگه قرمز وژنوتیپ بالارونده) در کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس داده های اندازه گیری شده نشان داد که وزن غلاف ، وزن دانه، وزن غلاف و دانه، وزن صد دانه ، پروتئین کل، نشاسته کل، فنول کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی به طور معنی داری تحت تاثیر تاریخ کاشت و ژنوتیپ قرار گرفته اند. برهمکنش تاریخ کاشت × ژنوتیپ فقط در کشت بهاره و در مورد ویژگی های وزن غلاف، وزن دانه و فنول کل از لحاظ آماری معنی دار نبود. در کشت بهاره وزن دانه، وزن غلاف، وزن دانه و غلاف و وزن صد دانه با تاخیر در کاشت به صورت خطی کاهش یافت ولی در کشت پاییزه وزن دانه، وزن دانه و غلاف و وزن صد دانه با تاخیر در کاشت افزایش پیدا کرد. نتایج همچنین نشان داد که واکنش ژنوتیپ ها از نظر تعداد دانه در غلاف در تاریخ های کشت، متفاوت و معنی دار بوده است. مقایسه میانگین داده ها نشان دادکه میزان فنول کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی در ژنوتیپ های مختلف در کشت پاییزه بیشتر از کشت بهاره ومتوسط نشاسته دانه در کشت بهاره بیشتر از کشت پاییزه بود. متوسط پروتئین دانه در ژنوتیپ های رگه مشکی (a)، رگه قرمز (d)، رگه قهوه ای (e) و بدون رگه (c) در کشت پاییزه بیشتر از کشت بهاره بود در حالیکه، در ژنوتیپ های رگه قرمز (b)، بدون رگه (f) و بالارونده (g) متوسط پروتئین دانه در کشت بهاره بیشتر از کشت پاییزه بود.